Mai Khaem

 

ตนเอง เอามาทำบรรณศาลาอยู่. ตั้งแต่นั้น ดาบสนั้นจึงมีสมัญญานามว่า
สรภังคะ.
ลำดับนั้น พระผู้มีพระภาคเจ้าทรงตรวจดูโลกด้วยพุทธจักษุ ได้
ทรงเห็นอุปนิสัยพระอรหัตของดาบสนั้น จึงเสด็จไปในที่นั้น ทรงแสดง
ธรรม. ดาบสนั้นได้ศรัทธาจึงบวช บำเพ็ญวิปัสสนากรรมฐาน ไม่นาน
นักก็บรรลุพระอรหัต แล้วอยู่ในที่นั้นนั่นแหละ. ครั้งนั้น บรรณศาลา
ที่พระเถระนั้นสร้างไว้ในคราวเป็นดาบส ได้ชำรุดพะเยิบพะยาบ. พวก
มนุษย์เห็นดังนั้นจึงกล่าวกันว่า ท่านขอรับ พวกกระผมจะซ่อมแซมกุฎีนี้
เพื่อใคร. พระเถระเมื่อจะประกาศกิจทั้งปวงนั้นว่า บัดนี้ เราไม่อาจทำ
กุฎีเหมือนในคราวเป็นดาบส จึงได้กล่าวคาถา^๑ ๒ คาถาว่า
เราหักต้นแขมด้วยมือทั้งสองทำกระท่อมอยู่ เพราะ-
ฉะนั้น เราจึงมีชื่อโดยสมมติว่า สรภังคะ วันนี้ เราไม่ควร
หักต้นแขมด้วยมือทั้งสองอีก เพราะพระสมณโคดมผู้
เรืองยศ ทรงบัญญัติสิกขาบทแก่เราทั้งหลายไว้.
บรรดาบทเหล่านั้น บทว่า สเร หตฺเถหิ ภญฺชิตฺวา ความว่า ใน
กาลก่อน คือในคราวเป็นดาบส เราเอามือทั้งสองหักไม้แขมอาทิผิด และหญ้า
สร้างเป็นกุฎีหญ้าอาศัย คืออยู่นั่งและนอน.
บทว่า เตน ได้แก่ ด้วยการหักไม้แขมทั้งหลายมาสร้างกุฎี.
บทว่า สมฺมุติยา ความว่า ได้มีชื่อว่า สรภังคะ ตามสมมติเรื่อง
ราวโดยลำดับ.
^๑. ขุ. เถร. ๒๖/ข้อ ๓๖๕.

 

๕๒/๓๖๕/๒๗๑