ปุเรชาตปัจจัย และอารัมมณปุเรชาตปัจจัย. ในสองอย่างนั้น รูปนี้คือ
จักขายตนะ ฯ ล ฯ กายายตนะ วัตถุรูป ชื่อว่า วัตถุปุเรชาตะ รูปที่
เหลือ ๑๒ ทั้งที่มาและไม่ได้มาในบาลี คือ สี เสียง กลิ่น รส ธาตุ ๔
อินทรีย์ ๓ (คือ ภาวรูป ๒ชีวิตอาทิผิด สระ รูป ๑) กพฬีการาหาร ๑ ชื่อว่า
อารัมมณปุเรชาตะ. ผู้ศึกษาพึงทราบวินิจฉัยโดยการจำแนกโดยประการ
ต่าง ๆ ในปุเรชาตปัจจัยนี้ ดังพรรณนามาแล้ว
ก็ในปุเรชาตปัจจัยซึ่งจำแนกได้ดังที่ข้าพเจ้าแสดงมาแล้วนี้ จักขา-
ยตนะเป็นปัจจัยแก่จักขุวิญญาณจิต ๒ ดวง ด้วยอำนาจของปุเรชาตปัจจัย
อายตนะ ๔ นอกจากนี้ก็เหมือนกัน คือเป็นปุเรชาตปัจจัยแก่โสตวิญญาณจิต
๒ ดวง เป็นต้น. วัตถุรูปเป็นปุเรชาตปัจจัยแก่จิตและเจตสิก ทั้งที่เป็น
กุศล อกุศล และอัพยากตะ อันเป็นไปในภูมิ ๔ ทั้งหมดที่เหลือ เว้น
ทวิปัญจวิญญาณจิต และอรูปวิบาก ๔ ก็อารมณ์ ๕ มีรูปเป็นต้น เป็น
ปุเรชาตปัจจัยโดยส่วนเดียว แก่ทวิปัญจวิญญาณจิตด้วย และแก่มโนธาตุ
๓ ด้วย. ก็รูปรูปทั้ง ๑๘ อย่างนั้น เป็นปุเรชาตปัจจัยแก่ธรรม ๖ หมวด
เหล่านี้ คือ กามาวจรกุศล อภิญญากุศลที่เกิดจากรูปาวจร อกุศล กามา-
วจรวิบากที่เกิดขึ้นโดยเป็นตทารัมมณะ กามาวจรกิริยา และอภิญญากิริยา
ที่เกิดจากรูปาวจร. ผู้ศึกษาพึงทราบวินิจฉัยแม้โดยธรรมที่เป็นปัจจยุบบัน
ในปุเรชาตปัจจัยนี้ อย่างนี้แล.
วรรณนานิทเทสแห่งปุเรชาตปัจจัย จบ
จักขายตนะ ฯ ล ฯ กายายตนะ วัตถุรูป ชื่อว่า วัตถุปุเรชาตะ รูปที่
เหลือ ๑๒ ทั้งที่มาและไม่ได้มาในบาลี คือ สี เสียง กลิ่น รส ธาตุ ๔
อินทรีย์ ๓ (คือ ภาวรูป ๒
อารัมมณปุเรชาตะ. ผู้ศึกษาพึงทราบวินิจฉัยโดยการจำแนกโดยประการ
ต่าง ๆ ในปุเรชาตปัจจัยนี้ ดังพรรณนามาแล้ว
ก็ในปุเรชาตปัจจัยซึ่งจำแนกได้ดังที่ข้าพเจ้าแสดงมาแล้วนี้ จักขา-
ยตนะเป็นปัจจัยแก่จักขุวิญญาณจิต ๒ ดวง ด้วยอำนาจของปุเรชาตปัจจัย
อายตนะ ๔ นอกจากนี้ก็เหมือนกัน คือเป็นปุเรชาตปัจจัยแก่โสตวิญญาณจิต
๒ ดวง เป็นต้น. วัตถุรูปเป็นปุเรชาตปัจจัยแก่จิตและเจตสิก ทั้งที่เป็น
กุศล อกุศล และอัพยากตะ อันเป็นไปในภูมิ ๔ ทั้งหมดที่เหลือ เว้น
ทวิปัญจวิญญาณจิต และอรูปวิบาก ๔ ก็อารมณ์ ๕ มีรูปเป็นต้น เป็น
ปุเรชาตปัจจัยโดยส่วนเดียว แก่ทวิปัญจวิญญาณจิตด้วย และแก่มโนธาตุ
๓ ด้วย. ก็รูปรูปทั้ง ๑๘ อย่างนั้น เป็นปุเรชาตปัจจัยแก่ธรรม ๖ หมวด
เหล่านี้ คือ กามาวจรกุศล อภิญญากุศลที่เกิดจากรูปาวจร อกุศล กามา-
วจรวิบากที่เกิดขึ้นโดยเป็นตทารัมมณะ กามาวจรกิริยา และอภิญญากิริยา
ที่เกิดจากรูปาวจร. ผู้ศึกษาพึงทราบวินิจฉัยแม้โดยธรรมที่เป็นปัจจยุบบัน
ในปุเรชาตปัจจัยนี้ อย่างนี้แล.
วรรณนานิทเทสแห่งปุเรชาตปัจจัย จบ
๘๕/๑๑/๗๔
ไม่มีความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น